कंचनपुरमा फेरि लक्ष्मी बोहोराको जस्तै घटना भयो

कार्तिक १५ गते/कंचनपुरमा एक महिलाले हिजो आत्महत्या गरेपछि मृतकका बाबुले ज्वाईलाई हत्याको आरोपमा प्रहरीमा जाहेरी दिनुभएको छ ।
जिल्लाको चाँदनी गाविसमा रहेको मालिका प्राविकी प्रधानाध्यापक समेत रहनु भएकी मीना सिंहको मृत्यु भएपछि उहाँका बाबु भवानी चन्दले ज्वाईंले कुटपिट गरी हत्या गरेको भन्दै आज जाहेरी दिनुभएको हो ।
उहाँको जाहेरीको आधारमा मीनाका श्रीमान पदम बहादुर सिंहलाई इलाका प्रहरी कार्यालय दोधाराले आज पक्राउ गरेको प्रहरीको भनाइ उधृत गर्दै कंचनपुरबाट पत्रकार यमकला पाण्डेले जनाएकी छन् ।

४ वर्षअघि विवाह गरेका मीना र पदम बीच यसअघि पनि पटकपटक विवाद हुने र श्रीमतीलाई कुटपिट गर्ने गरेको मीनाको माइती पक्षको दाबी छ ।
मीना स्थानीय मालिका प्राविकी प्रधानाध्यापक हुनुहुन्थ्यो भने उहाँका श्रीमान पदम पनि सोही विद्यालयको शिक्षक भएको बताइएको छ ।
यसैबीच मीनाको शवको सही ढंगले पोष्र्टमार्टम गर्न आग्रह गर्न आज दिउँसो अंचल अस्पताल कंचनपुर पुगेका महिला अधिकारकर्मीहरुलाई चिकित्सकहरुले दर्ुर्व्यवहार उनीहरुले आरोप लगाएका छन् ।
शवको पोष्टमार्टम रिपोर्ट सत्यतथ्य हुनुपर्ने माग गर्दा पोष्र्टमार्टममा संलग्न २ चिकित्सकले आफूहरुलाई दर्ुर्व्यवहार गरेको त्यहाँबाट महिला अधिकारकर्मी शारदा चन्दले जानकारी दिनुभयो ।

Read Full Entry

सेना समायोजन समितिमा महिला राख्न दबाब

कार्तिक १५ गते/माओवादी सेनाको समायोजन तथा पुन र्स्थापना समितिमा महिलाको प्रतिनिधित्व गराउन इन्सेकले सरकारसगँ माग गरेको छ ।
इन्सेकले आज विज्ञप्ति निकालेर महिलाको प्रतिनिधित्व नभएको अवस्थामा महिलाहरुको गम्भीर प्रकृतिको मुद्धाहरु प्राथमिकतामा नपर्ने जनाएको छ ।
सेना समयोजन तथा पुन स्थापनाका लागि गठन हुने जुन सुकै समितिमा पनि महिलाको प्रतिनिधित्व गराउन इन्सेकले सरकारसँग आग्रह गरेको छ ।
सरकारले केहीदिन अघि गृहमन्त्री बामदेव गौतमको संयोजकत्वमा गठन गरेको ५ सदस्यीय सेना समायोजन विशेष समितिमा एकजना पनि महिला सहभागिता नगराएपछि विभिन्न क्षेत्रबाट सरकारलाई दबाब आउन थालेको हो । Read Full Entry

करायो-करायो दक्षिणा हरायो जस्तै भयो महिला आन्दोलन

सरकारले बनाएको सेना समायोजन सम्बन्धी विशेष समितिमा एकजना पनि महिला परेका छैनन् ।
सरकारले बुधबार गृहमन्त्री बामदेव गौतमको संयोजकत्वमा ५ सदस्यीय समिति बनाएको छ ।
समितिमा नेकपा माओवादीको तर्फाट २ सहित एमाले, कांगे्रस र मधेसी जनअधिकार फोरमका नेताहरु सहभागी छन् ।
तर कुनै पनि दलले आफ्नो तर्फाट महिला पठाएन ।
यसैबीच सेना समायोजन सम्बन्धी विशेष समितिमा एकजना पनि महिला नभएको भन्दै नेपाल सद्भावना पार्टर्ीी अध्यक्ष सरिता गिरीले आपत्ति जनाउनु भएको छ ।
विज्ञप्तिमार्फ अध्यक्ष गिरीले समिति पर्ुनर्गठन गरी कम्तीमा २ जना महिला सहभागी गराउन प्रधानमन्त्री लगायत सम्बन्धित सबैलाई आग्रह गर्नुभएको छ । Read Full Entry

महिलाकै नेतृत्वमा अर्को एफएम संचालन

ग्रामिण महिला बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेड बस्तीपुर सिरहाद्वारा लहान नगरपालिका वडा नम्बर १० मा १०५ दशमलव ४ मेघाहर्जमा एफएम संचालन गरेको छ । सामुदायिक रेडियो फुलवारी एफ.एम. महिलाहरुकै नेत्तृत्वमा स्थापित नेपालकै दोस्रो सामुदायिक रेडियो पनि हो ।
स्थानीय भाखा, स्थानीय पहिचानः समावेशी आवाजको साझा अभियान भन्ने मुल नारा एफएमले अघि सारेको छ ।
रेडियोले दिनको १० घण्टासम्म स्थानीय भाषा मैथली, नेपाली र थारु भाषामा सामाजिक जागरण, विकृति विसंगतिका विरुद्ध आवाज उठाउने, समसामयिक विषयमा छलफल, स्थानीय समाचार, कृषि विकास तथा सांगितिक मनोरजंनका कार्यक्रम संचालन गर्ने लक्ष्य राखेको छ ।
एकसय ध्बतत प्रशारण क्षमता रहेको यस रेडियोको प्रशारण सिरहा, छिमेकी जिल्ला धनुषा, सप्तरी, सिन्धुली, उदयपुर तथा भारतको सिमावर्ती क्षेत्रमा रहेको रेडियोका अध्यक्ष मंजुला गिरीले बताउनुभयो ।
यो नेपाल एफ एम नेर्टवर्कमा आवद्ध एफएम रेडियो हो । Read Full Entry

वैदेशिक रोजगारको निम्ति नेपाली महिला योग्य छैनन् र ?

गोर्खा निवासी कमला गरुङ कक्षा आठमा पढदै गर्दा साथीहरूको लहलहैमा अरुले विदेश गएर कमाएर आएको देखेर आफू पनि विदेश जाने निधो गरिन । सोही क्रममा उनी वि।सं २०६१ सालमा आफनो गाउँको दलाल मार्फत कुवेत पुग्न सफल भइन् ।कुवेतमा उनले विभिन्न स्थानमा घरेलु कामदारको रुपमा शारिरिक र मानसिक कष्ट सहेर पनि श्रम गर्न वाध्य भइन । बाबु शुक गुरुङले नै छोरीले काम गर्न जान्छु भनेर जिद्दी गरेको कारण सबै व्यवस्था आफैले गरेर विदेश पठाएको बताए । गाउँघरमा सबैको छोराछोरी विदेशमा गएर कमाएर देखेर उनले पनि आफनो छोरीलाई विदेश पठाएका थिए तर उनलाई यो सोच थिएन कि उनको छोरीले भविष्यमा कष्ट सहन पर्दछ भनेर ।छोरी विदेश गएपछि छोरीले पठाएको चिठी भने आफूले पाउने तर आफूले पठाएको चिठी भने छोरीले नपाएकोले उनीहरू बीच कुनै संवाद हन नपाएकोले यो समस्या अझ बढेको बताए । तर अन्तिम पटक पछिल्लो समय यानी यहि बर्ष उनलाई संस्था पौरखी को सहयोगमा नेपाल र्फिता झिकाइएको छ । यो त समस्याको सानो पाटो मात्र हो विना इजाजतपत्र बैदेशिक रोजगारमा विदेश पस्ने महिलाको ।

यस्ता विभिन्न समस्या झेलेर खाडी मुलुकमा करिब १ लाख महिलाहरू श्रम शोषणमा फस्न वाध्य भएका छन् । सूक्ष्म इतिहास बैदेशिक रोजगारमा जानेहरूकॊसन् १८१४ को दशकपछि नेपालीहरूको वैदेशिक रोजगारीमा प्रवेश भएको देखिएको छ । तर विशेष गरी गोर्खा सैनिकको । विशेष गरी गोर्खा सैनिकको रुपमा र प्रथम विश्वयद्धमा लाहुरे जाने भनी यो क्रम शुरू भएको हो ।वि.स २०४३ सालमा वैदेशिक रोजगारमा पठाउने प्रक्रिया शुरु भएको हो । वि।स २०५४ साल मंसिरमा कुवेतमा शारिरिक र मानसिक यौन र मानसिक पीडाका कारण कानी शेर्पा नामको महिलालाई बैदेशिक रोजगारमा खाडी मुलुकमा जान रोक लगाइएको हो ।तर यसरी लगाइएको रोकका कारण पनि वर्षेनी करिब २० हजार महिलाहरू खाडी मुलुक भित्रिने गरेको छन् रोजगारीको निम्ति । यो संख्यामा कुनै पनि कमी नआएको देखिएको छ । श्रम विभागले ०६३ र ०६४मा करिब ५०३ जना मात्र गएको देखिएको छ । जुन कूरा हात्तीको बाहिरी देखाउने दाँत मात्र भएको छ । यसरी जादँ विशेष गरी स्थलमार्ग बाट नै जाने गरेका छन् विशेषत: खल्ला सिमाना भारत बगंलादेश हँदै दक्षिण अफिरकाबाट उनीहरू खाडी मुलुक पुग्ने गरेको पाइएको छ । यसरी जानको निम्ति दलाल भनिने गिरोह ज्यादै किरयाशील भएको पाइएको छ ।हाल बैदेशिक रोजगारबाट १ खरव भन्दा बढि रुपैया विप्रेषणको रुपमा बर्षेनी भित्रिरहेको छ । उक्त विप्रेषणमा महिला कामदारको योगदान ११% रहेको छ । साउदी अरेबीयामा मात्र लगभग ७०००० महिलाहरू काम गरिरहेको अनुमान गरिएको छ । विदेशमा काम गर्ने महिला कामदारहरूको संख्या सरकारी तथ्याँक भन्दा कयौं गुण बढि छ ।पहिले उल्लेख गरिएझै महिलाको आप्रवासन विगत केही समयदेखि आश्चर्यजनक रुपमा बढिरहेको छ । पछिल्लो अवधिमा बढि भन्दा बढि महिलाहरू स्वेच्छाले नै विदेशिरहेका छन् । महिला आप्रवासी कामदारहरू अधिकांश मध्यपूर्व जापान र युरोपका देशहरूमा घरेलु कामका लागि जाने गर्दछन् । नेपाली महिलाहरूका विषेशगरि यु।ए।ई। कुवेत बहराइन ओमान साउदी अरेविया ईजराईल हङ्गकङ्ग जस्ता देशहरू मुख्य गन्तव्यका रुपमा रहेका छन् । यसरी दक्षिण एसिया तथा खास गरी नेपालबाट अधिक रुपमा गइरहेका महिला कामदारहरू अदक्ष श्रम शक्तिको रुपमा रहेका छन् । श्रीलंकाबाट पनी ठूलोमात्रामा महिलाहरू विदेशिईरहेका छन् । नेपाल बंगलादेश र पाकिस्तानले अधिक मात्रामा दूव्र्यवहार भएको प्रचार भएपछि निश्चित मापदण्ड बाहेकको अवस्थामा कामदारहरूलाई विदेश जान प्रतिवन्ध लगाएको छ । विदेशमा महिलाको इज्जत र आत्मसम्मानको संरक्षण गर्न यस्तो प्रतिवन्ध लगाइएको तर्क दिईएको छ । महिलाहरू गैर कानूनी रुपमा विदेशिन थालेकोले यस्तो बन्देजले खासै प्रभाव पार्न सकेको छैन । यसकारण यस्ता बन्देजहरू पुनर्विचार गरी महिलाको आप्रवासनलाई खुकुलो बनाईएको छ । उदाहरणको लागि बंगलादेश सरकारले ३५ वर्ष भन्दा बढि उमेरका अदक्ष महिलाहरूलाई काममा जान दिने तथा विवाहिता महिलालाई लोग्ने सँगै जान दिने गरी बन्देज खुला गरेको छ । नेपालले पनि महिला कामदारमाथी लगाएको बन्देजले महिलालाई विदेशिन नरोकेको बरु उल्टै यसबाट मानव बेचबिखनकर्ताहरूको हातमा पर्न सक्ने खतरा बढेकोले बन्देजलाई पुनरावलोकन गरी यसलाई हटाउने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेको छ ।महिलाको आप्रवासन सम्बन्धी यकिन तथ्यांक प्राप्त हुन नसके पनि उनीहरूको विदेश जानेक्रम वार्षिक रुपमा बढ्दो छ । विदेशिने पुरुषको तुलनामा महिलाको संख्या अत्यन्त न्युन भएतापनि यसलाई वेवास्ता गर्ने स्थिति भने छैन । २००१ को तथ्यांक अनुसार ८२७१२ जना महिलाहरू पाँच महिना भन्दा बढि विदेशीएका थिए । यी मध्ये ४१ प्रतिशतले विदेशिनुको कारण खुलाएका छैनन् । यस तथ्यांकले महिला आप्रवासी कामदारहरूको संख्या हजारौंको संख्यामा हुन सक्ने आधार प्रदान गर्दछ । सम्बन्धित विभागसँग समेत श्रम विभाग महिला आप्रवासी कामदारहरूको यकिन तथ्यांक छैन । अस्मिता भन्ने संस्थाले श्रम विभागबाट प्राप्त तथ्यांकलाई उल्लेख गर्दै आर्थिक वर्ष २०६०/६१ वि.स.। मा जम्मा ९१५४० जना विदेशिएका र सो मध्ये ४५२ जना महिलाहरू भएको जनाएको छ । यस हिसावले कामको लागि कति महिलाहरूको विदेशीएका छन् भनी वास्तविक अवस्था आंकलन गर्न झनै गाह्रो छ । श्रम विभागत्यस समयमा देखिने विभिन्न् समस्याका बाबजुद पनि महिलाहरू स्वंय नै वैदेशिक रोजगारमा जान तत्पर भएका छन् । सुखको सपना बनेर जब उनीहरूले त्यहाँ दुःख पाउँछन् अनी मात्र राजदुतावासको सहयोग माग्न जाने गरेको पाइएको छ । नत्र त्यस भन्दा अघि उनीहरूले राजदुतावास सँग कहिल्यै सम्र्पक नगरेको विवरण समेत पाइएको छ । यस्तो अवस्थामा श्रम विभागलाई तथ्यंाक र समस्या को बारेमा समेत अवस्था थाहा पाउन अप्ठयारो पर्ने श्रम विभागका सचिव कृष्ण दवाडीले जनकारी दिनुभयो । श्रम विभागले श्रम सहचारीको स्थापनाको निम्ति क्याविनेटमा प्रस्ताव पेश गरेको छ । आगामी आर्थीक वर्षको बजेटमा वेदेशिक रोजगारको समस्या समाधान गर्न उद्धारकोष स्थापना गर्ने लक्ष्य राखिएको छ तर श्रम सचिव दवाडी आफू यसमा आशावादी नरहेको बताउनुहुन्छ । त्यसै गरी वैदेशिक रोजगारमा महिला असुरक्षित भएकै कारण के महिलाहरूलाई जानका लागि बन्देज गरिएको हो त भन्न्ो प्रश्न्ामा श्रम विभागका सचिव दवाडी अगाडि भन्नुहुन्छ ँमहिलाको शारिरिक सामाजीक सरक्षाको कारण पनि भएको र अर्को मुख्य कुरा महिलाहरू जो ग्रामीण परिवेशबाट काम गर्न जान्छन् उनीलाई प्राविधिक ज्ञान त के शैक्षिक ज्ञान समेत नहुनाले यस्ता समस्याहरू बढि पाइएको छ । यो समस्या निराकण गर्नका लागि विशेषत प्राविधिक र शैक्षिक ज्ञानको अति नै जरुरी हने देखिन्छ जसले गर्दा महिलाहरूले पनि ुपुरुष सरहनै त्यहाँ आफनो सीप प्रयोग गर्न पाउँछन् ।कानुनी पक्षवि.स २०४२ ऐन दफा १२ को वैदेशिक रोजगार सम्बन्घी ऐन माथी अधिवक्ता मीरा ढंुगानाले ँध्ीम् र अधिवक्ता सोम लुइँटेलले संयुक्त रुपमा मद्दा दायर गर्नभएको छ । अधिवक्ता सोम लुइटेलले श्रम सहचारी नियुक्त गरी पाउँ भनेर रीट दायर गरेका हुन भने अधिवक्ता मीरा ढुगांनाले महिलाले वैदेशिक रोजगारीमा जानका लागि अभिभावक र सरकारको स्वीकृती लिनपर्ने नियम असंवैधानीक भएको संवैधानीक गरी पाउ भनी रीट दायर गरेका छन् । सोही क्रममा वैदेशिक रोजगारी बाट फर्कीएका महिलाहरूको संस्था पौरखीले भने वैदेशिक रोजगारमा ऐन २०४२मा महिला विरुद्ध रहेको विद्यमान भेदभाव भेदभावपर्वूक प्रावधान खारेजी को माग गर्दै सर्वोच्च अदालत समक्ष रीट दायर गरेको छ । बैदेशिक रोजगार ऐन २०४२ मा के छ त ?बैदेशिक रोजगारको नियन्त्रण एंव व्यवस्था गर्न तथा सर्व साधारण जन ताको सुविधा आर्थिक हित कायम राख्न सरकारले बैदेशिक रोजगार ऐन २०४२ र वैदेशिक रोजगार नियमावली २०५६ लागु गरेको छ । ऐनले गरेको परिभाषा अनुसार कामदार भन्नाले सरकारले सुचना प्रकासन गरि तोकेको बिदेशी मुलुकमा यस ऐन बमोजीम रोजगार प्राप्त वालीग नागरिक सम्झनु पर्छ । ऐनका विशेषताहरूक. बैदेशिक रोजगारका लागि ईजाजत लिनु पर्नेसरकारले संस्थालाई मात्र इजाजतपत्र दिने निति लिएको छ । ईजाजतपत्र नलिई कसैले बैदेशिक रोजगार ब्यावसाय साचालन गर्न नपाउने व्यवस्था गरेको छ । त्यस्तै गरि सरकारको स्वीकृति बिना ईजाजतपत्रवालाले आफनो संस्थाको स्वामित्व वा दायित्व हस्तान्तरण गर्न पाउने छैन । कामदारको छनौट प्रक्रियाालाई पारदर्शि वनाउन सरकारले सर्तहरू निर्धारण गरेको छ । जसमा लागि ईजाजतपत्रवालाले बैदेशिक रोजगारको लागि कामदार छनौट गर्न सरकारको पूर्ब स्वीकृति लीनु पर्दछ । सरकारको स्वीकृति प्राप्त गरेपछि बैदेशिक रोजगारका लागि कामदार छनौट गर्न निबेदन आह्वान गरी राष्ट्रिय स्तरको कुनै पत्रिकामा बिज्ञापन प्रकाशन गर्नु पर्दछ । र तोर्किको मापदण्डको आधारमा योग्य कामदारलाई छनौट गर्नु पर्दछ। ख. महिलाका लागि पूर्वसर्त विभेदकारी प्रावधान ऐनले बैदेशिक रोजगारमा नावालकलाई प्रतिवन्ध लर्गाको छ भने महिलाका लागि पूर्व सर्तहरू तोकेको छ । ऐनले भन्दछ कि ईजाजतपत्र वालाले नाबालक र महिलालाई बैदेशिक रोजगार उपलब्ध गराउन पाउनेछैन । तर सरकार र अभिभाबकको स्वीकृति लीई महिलालाई बैदेशिक रोजगार उबलब्ध गराउन सकिनेछ ।ग रोजगार करार र शेवा शुल्कईजाजतपत्रवालाले बैदेशिक रोजगार उपलब्ध गराए बापत कामदारबाट तोकिय बमोजीमको सेवा सुल्क लिन पाउने व्यवस्था गरिएको छ । जस अनुसार सम्बन्धित कामदारले पहिलो महिनामा पाउने मासिक पारश्रमिकको २५ प्रतिसत बराबरको रकम इजाजतवालाले कामदारबाट सेवा शुल्क लिन पाउने छन । त्यस्तै गरि ऐनले रोजगार करारलाई अनिवार्य बनाएको छ । रोजगार दिने संस्था र कामदारको बिचमा करार हुनु अधि करारको सम्पुर्ण ब्यहोरा र त्यसबाट प्राप्त सुबिधा एबम त्यसको परिणाम समेत कामदारले बुभुने भाषामा ईजाजतपत्र वालाले ब्याख्या गरि बुझाईदिने व्यवस्था पनि उेनले समेटेको छ । ईजाजतपत्रवालाले बैदेशिक रोजगारमा पठाउने कामदारलाई सम्बन्धित देशको भौगोलीक स्थिति संस्कृति श्रम कानुन र अर्थिक राजनितिक र सामाजीक अबस्था तथा निजले गर्नु पर्ने कामको प्रकितीको बारेमा जानाकारि दिनु पर्ने र त्यस्तो जानकारि नदिई कुनै पनि कामदारलाई बैदेशिक रोजगारमा पठाउन नपाईने व्यवस्था ऐनले गरेको छ ।घ. ठगीमा कडा कारवाहीऐनले बेदेशिक रोजगार ठगीमा कडा कानूनी व्यवस्था गरेको छ । जस अनुसार ईजाजतपत्र नलिई बैदेशिक रोजगार ब्याबसाय संन्चालन गरेमा वा कसैलाई झुटा आस्वासन दिई वा प्रलोभन देखाई बैदेशिक रोजगारका लागि पठाउने भनि बिदेश पठाएमा वा त्यस्तो बहानाले कुनै रकम लिएमा त्यसरि लिएको रकम वा सो को पचास प्रतिसतले हुने रकम हर्जना बापत असुल गरि त्यस्तो ब्यक्तिलाई बिदेश जान र आउन लागेको खर्च समेत निजबाट भराई दिई निजलाई पचास हजार देखि पांच लाख रुपयांसम्म जरिवाना वा तीन बर्ष देखि सात बर्ष सम्म वा दुबै सजाय हुनेछ । बिदेश पठाई नसकेको भए सो सजायको आधा सजाय हुनेछ । यसका अतिरिक्त सरकारलाई इजाजत रद्ध गर्ने सम्मको अधिकार प्रदान गरिएको छ । ङ. व्यवसायीको कर्तब्य ऐनले जाने देशको कानून श्रम नितीसंस्कृति र राजनीतिक व्यवस्था बारे कामदारलाई जानकारी दिलाउनु वैदेशिक रोजगार व्यवसायीको कर्तव्य तोकेको छ ।कानुन व्यवसायी तथा अधिवक्ता सोम लुइटेँल बैदेशिक रोजगारीमा महिलालाई गरिएको प्रतिबन्धको विषयमा सरकारी तवरले छलफल गरी संगठित क्षेत्रमा मात्र पठाउनु पर्ने र कानुनमा यस क्षेत्रका लागी विषेश प्याकेज तयार गर्नपर्ने काननी व्यवसायीहरूको सोच रहेको बताउनु भयो । दलालको माध्यमबाट जानभन्दा सेफ साइड प्याकेज तयार गर्ने वातावरण बनाउनुपर्ने करामा जोड दिदैे भन्नु भयो सर्वप्रथम त कामको विशेषता निश्चित हुनुपर् यो र अनिवार्य रुपमा कामदारको रजिष्ट्रेशन हुनुपर् यो राजदतावास श्रम सहचारी को निर्माण गरि यस क्षेत्रलाई व्यवस्थित गर्नुपर्दछ । समाजशास्त्रीय दृष्टिकोणत्यसै समाजशास्त्री गणेश गुरुङले वैदेशिक रोजगारलाई व्यवस्थित रुपमा साचालन गर्नका लागी सर्वप्रथम त हरेक राष्ट्रिय तथा अन्र्तराष्ट्रिय विमानस्थलमा श्रम डेस्क अनीवार्य रुपमा राख्नुपर्ने र श्रम सहचारीको व्यवस्था एवं नेपाली राजदतावासको निर्माण गर्नुपर्ने करामा जोड दिनुभयो । त्यसै गरी वेदेशिक रोजगारीमा महिलालाई जानका लागी गरिएको बन्देज गरिएकॊ विषयमा उहाँ अगाडि भन्नुहुन्छ ँ यसरी महिलालाई प्रतिबन्ध गरि राख्दा एजेन्टलाई चलखेल गर्न सजिलो हुन्छ र यसबाट ने धेरै समस्या निस्किएको हो र साथै उनीहरूलाई पठाउदाँ केवल घरेलुकामदारको रुपमा मात्र पठाएको यस क्षेत्रमा बढि विकृतिको स्तर बढन गएको छ । साथै महिलाहरू माथी हुने यौन शोषण बढेको छ तर यसरी ठगिदाँ पनि प्रहरी समक्ष उजुरी गर्नेको संख्यामा कमी देखिएको छ ।अचम्मको करा त के भने यसरी प्रतिबन्ध लगाँउदा र समस्याहरू अगाडि आएता पनि उनीहरू खशी खशी साथ ऐजेन्ट मार्फत भारतको बाटोबाट बढि पैंसा तिरेर गएका छन् । तर तत्काल यो प्रतिबन्ध पुर्ण रुपमा फूक्का गरेको खण्डमा यसमा देखिने सामाजिक सांस्कृतिक विकृतिमा कमी आउने सम्भावना देखिएको समाजशास्त्री एवं ल्क्ष्म्क् का अध्यक्ष गणेश गुरुङ बताउनुहुन्छ । तर यो समस्या निराकरण गर्नका लागी महिलाहरू आफैले यसरी विना इजाजत र दलाल मार्फत जादाँ हने फाइदा बेफाइदा के हो भन्ने करा छट्टयाउन सक्ने हूनूपर् यो आफनो निर्णय आफैले दिन सक्ने क्षमता को विकास गर्नूपर्ने र यस विषय प्रति संवेदनशील भई अगाडि बढेमा महिलाहरू निर्वाध रुपमा वैदेशिक रोजगारमा पूरुष सरहनै जान सक्ने अवस्था सिर्जना हूनसक्नेा समाजशास्त्री एवं निडस् का अध्यक्ष गणेश गुरुङ बताउनुहुन्छ ।सरकारी नेतृत्व र वैदेशिक रोजगार त्यसै गरी यसै विषयमा इ।सं २००६ मा श्रम तथा रोजगार प्रर्वद्धन विभागका तत्कालिन महानिर्देशकको नेतृत्वको कार्यदलले सुरक्षा सम्बन्धी विषेश व्यवस्था गरी महिलालाई घरेलु कामदारको क्षेात्र खुल्ल्ाा गर्नुपर्ने सुझाव प्रतिवेदन बुझाएको थियो । सो प्रतिवेदनमा महिलालाई घरेलु कामदारको रुपमा पठाउँदा सुरक्षा सम्बन्धी विशेष करारनामाको व्यवस्था गर्ने कुरामा जोड दिएको छ । सुझाव कार्यन्वयन पछि विदेश पठाइएका महिलाको स्थितिको सम्बन्धमा सम्बद्ध वैदेशिक रोजगार व्यवसायीले ३।३ महिनामा जानकारी दिनुपर्ने र सरकारले गन्तव्य मुलुकमा रहेका नियोग मार्फत् महिला कामदारको स्थितिको बारेमा प्रत्येक वर्ष प्रतिवेदन दिने योजना वनाएको छ । कार्यलदलले अन्र्तराष्ट्रिय श्रम संगठन महासन्धीमा हस्ताक्षर गर्ने राष्ट्रमा मात्र घरेलु कामदार पठाउने र यसरी पठाउदा घरेलु कामदारको लागी तालिम दिएरमात्र पठाउनुपर्ने सुझाव समावेश गरिएको छ । संसदमा प्रस्तत वैदेशिक रोजगार सम्बन्धी विद्ययेकमा यस क्षेत्रमा भएको लैङ्गिक विभेद हटाएर महिला पुरुष दुवैलाई समान अवसर उपलब्ध गराउने समेत उल्लेख गरिएको छ । सरकारी बजेट ०६४/०६५ र वैदेशिक रोजगार त्यसै गरी यस आर्थीक वर्ष ०६४।०६५ को वजेट विनियोजनमा श्रम्ा क्षेत्रको निम्ति मात्र ११७६ लाख बजेट विनियोजन गरिएको छ । त्यसै गरी वेदेशिक रोजगारीमा जाने कामदारको अधिकार संरक्षणको लागी हालै संयुक्त अरब इमरेट्स सँग्ा श्रम सम्झौता भएको र मलेशिया र दक्षिण कोरियासँग श्रम सम्झौता गर्ने कार्य अन्तिम चरणमा पगेको छ साथै अन्य मलकसँग पनि श्रम सम्झौता गरिदै लगिने योजना समेत रहेको छ । वैदेशिक रोजगारीमा जाने प्रत्येक व्यक्तिको सम्झौता अवधिभरका लागी रु ५ लाखको विमा गर्ने व्यवस्था र श्रम सहचारीको व्यवस्था मिलाइनेछ र अन्य मलकमा नेपाली दतावासको पहँच र पहिचान र क्षमता वृद्धि गरिने छ । रोजगारको क्रममा पीडित व्यक्तिहरूको उद्धारको निम्ति वैदेशिक रोजगार उद्धार कोष स्थापना गरिनेछ भनी उल्लेख गरिएको छ । त्यसै गरी राष्ट्रिय तथा अन्तराष्ट्रिय श्रम बजारको मागलाई दृष्टिगत गरी सीपमूलक तालिमहरू संचालन गरिनेछ । वोनस ऐनबमोजिम स्थापना गरिएको राष्ट्रिय कल्याणकारी कोषमा ठलो रकम जम्मा भइसकेको छ त्यसलाई श्रमीकहरूको वृहत्तर हितका लागी यसको छिट्टै यसको कार्यविधि तर्जूमा गरीनेछ ।नेपाली महिलाहरूको अन्तराष्ट्रिय श्रम बजारमा विशेष माग भएको कारण नै उनीहरूको इमान्दारिता मेहनती परिश्रमीपन हो । तर बिडम्बना के छ भने नेपालीहरू नै अन्र्तराष्ट्रिय श्रम बजारमा कम ज्याला र असुरक्षित तवरले काम गर्न वाध्य भएका छन् भने विशेष गरी महिलाहरूको सुरक्षाको सरकारले कुनै ग्या।ेन्टी नलिएको कारण पनि महिलाहरू समस्यामा फस्दै आएको पाइएको छ । हाम्रो सरकारी निति नियम लचिलो एव पारदर्शी नभएर र सरकारले आप्रवासी महिलाहरूको लागी कुनै कार्यक्रम तर्जुमा नगरेकोले यो समस्या चर्कीदै गएको हो । राज्यले भने महिलाहरूको यस संवेदनशील विषयलाई वेवास्ता गरेको बेलामा छ भने महिला मन्त्रालयमा महिला मन्त्री महिलाअधिकारवादीहरू नै यस विषयमा मौन रहनाले महिला भएको नाताले नै महिलाको समस्या समाधान गर्न नसक्नु र्दुभाग्यपूर्ण रुपमा रहेको छ । महिला र पुरुष समान अधिकार भनेर वकालत गर्ने महिला अधिकारवादीहरू जो राज्यको नितिनिर्माण तहमा आसीन छन् उनीहरू ब्ााटनै यो समस्या प्रति सौतनी व्यवहार हुनु लाजमर्दो कुरा हो ।यस्ता महिलामन्त्रीहरूबाट नै महिला हक हितको लागी अरु के कार्यक्रमको आशा गर्न सकिएला र । यो मानवअधिकार उल्लघंनको एउटा बेजोड उदाहरण हो । त्यो त महिला परुष समानान्तर भन्ने नारा त हात्तीको बाहिरी देखाउने दाँत सरह भएको छ ।
गैरसरकारी संस्था त्यसैगरी Nepal Institute of Development studies का प्रशासक उषा श्रेष्ठ भन्नुहुन्छ यसरी महिलाहरूलाई वैदेशिक रोजगारमा जान प्रतिबन्ध लगाँउदा पनि असुरक्षित छ तर खुल्ला रुपमा जादाँ नीति नियम अनसार जाने र सुचना दिएर आफनो शीप अनुकुल छनौट गरी जान दिनपर्ने देखिन्छ । तर प्रतिबन्ध लगाउदाँ पनि असंख्य रुपमा महिलाहरू गइनै रहेका भने प्रतिबन्ध लगाउनको के अर्थ रहयो र किन प्रतिबन्ध लगाउने त भनी उहाँ प्रतिप्रश्न गर्नहुन्छ । तर यदि सामाजिक सास्कृतिक तत्वमा भएको नकारात्मक असर को अन्त्य गरी खाडी मुलुकमा पेशागत रुपमा शीप विकास गरी महिलाहरूलाई पठाउन सकेको खण्डमा पक्कै पनि उनीहरूले राम्रो काम गर्न सक्ने प्रशासक उषा श्रेष्ठ बताउनुहुन्छ ।त्यसै गरी वैदेशिक रोजगारी बाट फर्कीएका महिलाहरूले नै खोलेको संस्था पौरखीका एक अधिकारी विजया राई श्रेष्ठ प्रविन्धीत अवस्थामा रहेको वैदेशिक रोजगारीमा महिलालाई पूर्ण रुपमा खुल्ला गर्दा विभिन्न्ा किसिमको फाइदा हुने देखिएको र यसरी जादाँ श्रम विभागमा र्दता हुने तंथ्याक निकाल्न सहयोग हुने विभिन्न्ा किसिमका अभिमुखीकरण तालीम एवं सीपमूलक तालीम दिन पाइयो यसरी तालीम प्राप्त् कामदार जादाँ घरेल कामदार बाहेक अरु क्षेत्रमा समेत दक्षतापूर्वक काम गर्न र सम्मानजनक तलब पाउने र उनीह्रुमा आत्मविश्वास बढने देखिन्छ । त्यसैले सकेसम्म छिटो यो प्रकृयालाई व्यवस्थित गरि प्रतिबन्ध खुल्ला गर्नपर्दछ । नत्र यसले विकराल समस्या पैदा गर्ने लक्ष्यण देखिएको हुनाले यस विषयलाई गम्भीर भई सोच्नुपर्दछ । महिलालाई पनि सम्म्ाानजनक तवरले यस क्षेत्रमा सहभागी गराउनु पर्ने कुरामा उहाँ विशेष जोड दिनुहुन्छ ।
अन्त्यमा देशको अर्थतन्त्रमा ११ प्रतिशत रेमिटेन्स वृद्धि गरी राज्यलाई महत्वपूर्ण योगदान दिने महिलाको निम्ति वैदेशिक रोजगारमा पूर्ण रुपले ढोका खुल्ला हने सपना त सपना नै हूने हो कि यसरी हातमा शीप र क्षमता भएर पनि महिलाहरूलाई सुरक्षाको कमजोरी मानसिकता देखाएर सरकारले प्रतिबन्ध लगाउनु त सरकारकै कमजोरी पक्षको रुपमा देखिएको छ । यो संयन्त्रलाई बलियो बनाउन श्रम मन्त्रालयले अब निन्द्रा बाट व्युझने बेला आएको छ । यो मुद्दा ज्यादै ढिलो हालिएको छ । यसलाई समयमा नै फर्छ्रयौट नगरे पछि राज्यले ठुलो समस्या भोग्नुपर्ने अवस्था आउन सक्न्ो अनुमान गर्न सकिन्छ ।

Read Full Entry

Photo Story

Kailali Badi picture

Shree Gangamala Dewti bajai mandir, Chinchu Shurkhet.

Photo by Uma Thapa Magar

Read Full Entry

लैङ्गकि मैत्री संविधान बन्नुपर्नेमा जोड

कार्तिक ८ गते

काठमाडौं/राज्यको हरेक तहमा महिला सहभागिताको लागि सबैले आ आफनो ठाउँबाट लाग्नुपर्ने महिला सभासद् एवं अधिकारकर्मीहरुले बताएका छन् ।
राज्यका हरेक अंगमा महिलाको समानुपातिक सहभागिताका विषयमा महिला सुरक्षा दबाब समुहले आज राजधानीमा गरेको कार्यक्रमका वक्ताहरुले यस्तो बताएका हुन् ।

विभिन्न राजनीतिक दलबाट संविधानसभाबाट प्रतिनिधित्व गर्ने महिला सभासद्हरुले नयँा बन्ने संविधानमा उठाउनुपर्ने विषयका बारेमा आफूहरुलाई सुझाव दिन आग्रह गरेका छन् ।सभासद्हरु, जनककुमारी चालिसे, शान्ति पाख्रीन, आङ दावा शर्ेपा, उषाकला र्राई लगायतले आफूहरुलाई दिएको सुझावबाट संविधानसभामा कुरा उठाउन सहयोग पुग्ने बताउनुभयो ।
एमाले नेतृ साहना प्रधानले महिलाका विषयवस्तु मात्र नभएर समग्र राष्ट्रिय विषयमा जानकारी राख्न महिला सभासद्हरुलाई सुझाव दिनुभयो ।
महिला अधिकारकर्मीहरु शारदा पोखरेल, दर्ुगा घिमिरे लगायतले महिला मुद्दाका लागि राजनीतिक दलभन्दा माथि उठेर लाग्न सभासद्हरुलाई आग्रह गर्नुभयो ।
संवैधानिक कानूनका विज्ञ डाक्टर भिमार्जुन आचार्यले संवैधानिक आयोगहरुमा समानुपातिक महिला सहभागिताका लागि अध्यक्षमा पालैपालो र अरु सदस्यहरुमा समान सहभागिताको व्यवस्था गर्नुपर्ने सुझाव दिनुभयो ।
राजनीतिक नेतृत्वलाई पनि सोही अनुसार निर्ण्र्ाागर्न उहाँले आग्रह गर्नुभयो ।
कार्यक्रमका सहभागीहरुले लैङ्गकि मैत्री संविधान बनाउन संविधानको प्रस्तावनादेखि नै लैङ्गकि मैत्री हुनुपर्नेमा पनि जोड दिएका छन् ।

Read Full Entry

बेचिनबाट जोगिए पनि बाँच्न गाह्रो भयो, दैलेखकी अमृतालाई

लोग्शरी कु"वर,

कैलाली, कार्तिक ८/दैलेखबाट भारतमा बेच्न लैजान लागिएकी दैलेखकी एक यूवती जोगिएकी छिन् । अभिभावक कोहि पनि नभएको बताउने दैलेख र्सर्ूइया विशाला घर भएकी १७ बषिर्या अमृमा रावलले मानव तस्करको जालबाट ब"च्न त सफल भईन्, तर सुखले सास फर्ेर्ने ठाउ" नपाउदा उनले ठूलो दर्ुदशा भोग्नु परिरहेको छ ।
अमृताका अनुसार उनि विगत ३ वर्षेखि दैलेखकै र्सर्ूइया विशालामा आफ्नी आमाले भाई मानेका खड्क विकको घरमा बस्दै आएकी थिईन् । उनि सानैछ"दानै उनका बुबाको मृत्यु भएपछि आमाको लालन-पालनमा हर्ुर्केर्की अमृताले तिन वर्षअगाडी आमा पर्ुना रावललाई समेत गुमाउनुपर्‍यो । आमाको मृत्युपछि अभिभावक विहिन भएकी अमृता त्यसपछि -आमाले टीका लगाएर मानेका भाई खड्क विक) को घरमा शरण लिन पुगिन् ।

मामाको घरमा बस्दा उनका गाई गोरु चराउने र अर्काको मजदुरी गर्ने काम गर्दै आएकी अमृतालाई खड्कले असोज २२ गते एक अपरिचित पुरुषस"ग अब म तिमीलाई पाल्न सक्दैन । यो व्यक्ति त्रि्रो आफ्नै अंकल हो । त्रि्री आन्टी टीकापुर घरमा छिन्, तिमी पनि अंकलसंगै टीकापुर जाऔ भनेर जर्वजस्ती त्यो यूवकस"ग पठाएका थिए । आफ्नो अंकल बताउने अपरिचित व्यक्तिसंग तिनदिनको पैदल यात्रापछि २५ गते दिउसो १२ बजे कर्ण्ााली चिसापानी पुगेकी अमृतालाई त्यी यूवकले म केहिबेर पछि आउछु । बसको खलासीले लम्की आयो भन्छ, तिमी त्यही झरेर टीकापुर जाने बाटो सोध्नु र त्यही उभिराख्नु भनि पठायो ।
अपरिचित ठाउ"मा पहिलो पटक आएकी आएकी अमृतालाई पछाडीको बसबाट ओर्लेको अर्कै एकजना नचिनेको व्यक्तिले म त्रि्रै मान्छे हु" । हि"ड तिमी र म घोडाघोडी ताल घुम्न जाऔ भनि जर्वजस्ती हात समातेर तान्न थालेपछि उनि चिच्याएर गुहार माग्न पुगिन् । उनको गुहार सुनेर जम्मा भएका मान्छेहरुले उक्त यूवकलाई धपाएर लम्कीकै भल्लन भन्ने भारतीय व्यक्तिको बस्न लगाए । चारदिनसम्म भल्लनको घरमा बसेपछि असोज २९ गतेदेखि उनि लम्की स्थित सुनगाभा होटेलमा भा"डा माझ्ने काम गर्दै आईरहेकी छिन् ।
उनको अवस्थाका बारेमा जानकारी लिन शुक्रबार सुनगाभा होटेलमा पुगेका सञ्चारकर्मी प्रतिनिधिस"ग उनले रुदै भनिन्-मेरो कोही पनि छैन । मलाई त्यो मामा भन्ने पापीले यसरी कष्ट दियो । मलाई सहयोग गरिदिनुस् ।
स्मरणरहोस्, अमृताको घटनाका बारेमा बुझ्दा उनका मामा खड्क विकले मानव बेचविखनमा स"लग्न व्यक्तिस"ग मिलेर उनलाई घरबाट निकालेको बुझ्न सकिन्छ । अंकल भन्ने त्यी व्यक्ति अमृतास"गै बसमा लम्की पुग्दा ट्राफिक प्रहरीले सोधपुछ गर्ने डरले चिसापानीबाट नै आफु नआएको र लम्कीमा अर्कै यूवकलाई घुम्न जाऔ भन्न लगाएर त्यहाबाट लुकाएर लैजान खोजिएको हुनसक्ने शंका उत्पन्न भएको छ । त्यी व्यक्तिको खोजीनिती गरि घटनाका बिषयमा तत्काल नबुझेको खण्डमा दोषी उम्किने सम्भावना बढी देखिन्छ ।

Read Full Entry

गैरआवासीय नेपाली दिवस २०६५ जनकपुर

जनकपुर,वीरगञ्ज,चितवनबाट ऋचा शर्मा तिवारी (विशेष रिपोर्ट) नयां नेपाल अनलाईन डटकम

गैरआवासीय नेपालीहरुले यस वर्ष केहि भिन्दै किसिमले गैरआवासीय नेपाली दिवस यहि असोज २७ गते राजधानी बाहिर मध्यमाञ्चलको जनकपुर जिल्लामा हर्षोल्लासका साथ मनाए । उक्त सम्मेलनमा करिब २५ देशका ७० जना गैरआवासीय नेपालीहरु हार्दीकताका साथ सहभागी भएका थिए । गैरआवासीय नेपालीहरुले विकासका धेरै पक्षहरुमा आफनो कार्यक्रम मार्फत सहयोग गर्दै आएकोमा शिक्षा, स्वास्थ्य, प्रवचन कक्ष , कम्प्युटर लगायत सामाजिक क्षेत्रमा १५ करोड रुपैया भन्दा बढि रकम सहयोग गर्ने घोषणा समेत गरेका छन् ।

सो कार्यक्रमको औपचारिक रुपले शुरुवात् हुनु अघि असोज २६ गते सिरहाको बान्दीपुर स्थित श्री नेपाल उच्च मा.वि को नवनिर्मीत भवनको सम्माननीय प्रधानमन्त्री पुष्प कमल दाहालले उद्घाटन गर्नु भएको थियो । उक्त विद्यालयमा पस्तकालय,कम्प्युटर ल्याब समेत तयार गरिएको छ । सो कार्यक्रममा प्र.म दाहालले आफुहरु,नेपाली जनताको लागी दिगो शान्ती र संविधान निर्माण र आर्थीक विकासको क्रान्तीको लागी लागीपरेको र साथै उहाले गैरआवासीय नेपालीहरु नेपालमा र्फकेर नाया नेपाल बनाउन सकुन भन्ने आफुले आशा गरेको बताउनुभयो। सो विद्यालय करिब डेढ करोड रुपैंया लागत्तमा बनेको हो । त्यसै गरी एनआरएन अध्यक्ष महत्तोले \”आफुले जुन विद्यालयबाट पढेर आफु विदेश गएको ,त्यो विद्यालयको विकास गर्नका निम्ति आफुले यो विद्यालयको विकास निर्माण गरेको र यो क्षेत्र मधेश र पहाडको केन्द्र भएकोले याहा विद्यालय निर्माण गरेको बताउनुभयो ।\” त्यसै गरी सो विद्यालयमा निर्माण गरिएको फुलकमारी महत्तोको प्रतिमा प्रधानमन्त्री दाहालले अनावरण गर्नुभयो ।

उक्त समारोहमा प्रसिद्ध गायीका आनी छोइगले समधुर गीत प्रस्तुत गर्नुभएको थियो र एक मिनेट मौन धारण समेत गरिएको थियो ।

त्यसै गरी गैर आवासीय नेपाली संघका अध्यक्ष उपेन्द्र महत्तोद्धारा सोहि दिन सिरहाको कर्जन्हाको ५ विगाहा जमिनमा स्वर्गीय आमा फुलकमारी महत्तोको नाममा ७ करोड रुपैंयाको लागत्तमा २५ शैय्याको परोपकार अस्पताल निर्माण गर्ने भएका छन् । उक्त अस्पतालको सोहि दिन प्रधानमन्त्री दाहालले शिलान्यास गर्नुभएको थियो । उक्त अस्पतालले त्यहाका जनताहरुलाई स्वास्थ्य क्षेत्रमा विषेश लाभ पुर्‍याउने लक्ष्य लिएको छ ।सो समारोहमा प्रधानमन्त्री दाहालले सरकारमा सहागी नभएपनि काग्रेसले सविंधान निर्माणमा सघाउने विश्वास व्यक्त गरेका छन् , उनलेे एनआरएन संघलाई पनि नेपालको मुल विकासमा सघाउन पनि आग्रह गरेका छन् ।

त्यसैगरी असोज २७ गते विहान गैरआवासीय नेपालीसंघका अध्यक्ष डा. उपेन्द्र महत्तो ,श्रीमती डा. समता महत्तोका एवं परिवारका अन्य सदस्यका साथै गैरआवासीय नेपालीहरु प्रतिनिधिहरुका साथै पत्रकारहरुले जनकपुरको प्रसिद्ध मन्दिर जानकी मन्दिरमा गई अवलोकन गरी विश्वशान्ति को कामना गदै विशेष नित्य पुजामा संलग्न हुनुभएको थियो ।

उक्त समयमा अमेरिकामा बसोवास गर्ने एनआरएन राम शाहद्धारा आफनो बुबा रामतुल शाह ,ससुरा धु्रव शाह को नाममा जानकी मन्दिरको पछाडिको भागमा प्रवचनकक्ष बनाउने घोषणा गर्नुभएको छ । सो कक्ष करिब १६ कठ्ठा जमीनमा निर्माण गरिने ,त्यहा जानकी मन्दिरमा रहेको सालीग्रामलाई सिसा लगाएर खुल्ला तरिकाले उक्त भवनमा नै राखीने,अतिथि गृह ,शौचालय,शुद्ध शाकाहारी खाना बनाउने सुविधा भएको भान्छा,एकपटकमा करिब ५हजार देखि १०,००० सम्म अतिथिहरु बस्ने क्षमता भएको प्रवचन कक्ष ३ वर्ष भित्र निर्माण गरिने र सोको लागी एक करोड भन्दा बढि खर्च गरिने भएको शाहले जानकारी दनुभयो

।

त्यसैगरी जनकपुरकै स्थानीय क्षेत्रमा कृयापत्री भवन , मसानघाट,चौकीदार भवनको निर्माण डा.महत्तोको आमाको नाममा निर्मण गरिएको छ । जम्म्ा ८ कोठा भएको एउटा कृयापत्री भवनर मसानघाट का लागी डा.महत्तोको बुबा रामआशिष महत्तोले ८ कोठाको लागी अनुमानित ५० लाख ७६ हजार कुल रकम सो भवन निर्माण गर्नका लागी खर्च गरिएको स्थानयि व्यापारी पवन सिंघानियाले जानकारी दिनुभयो , साथै त्यहा घाट र श्मशानको लागी चाहिने आवश्यक सामान विक्री गर्नको लागी पसल समेत निर्माण गरिएको छ । सोहि क्रममा रसियाका एनआरएन जीवा लामेछानेले समेत सो भवनको लागी १ लाख सहयोग गरेको पनि बताउनु भयो ।

त्यसैगरी गैरआवासीय नेपालीहरुले १४ बटा जिल्लामा विभिन्न स्थानीय रुपान्तरणका परियोजनाहरु सञ्चालन गरेको र ४० बटा क्षेत्रहरुमा परियोजना पहिचान भईसकेको र आफुहरु छिट्टै अरु जिल्लाहररुमा पनि यस स्थानीय रुपान्तरणको परियोजना अन्र्तगत काम गर्ने लक्ष्य लिएको जानकारी दिए ।

कार्यक्मकै क्रममा जनकपुरस्थित राम आशिष महत्तोले स्थानीय गणेश युवा क्लबका सन्तोष महत्तोलाई एम्बुलेन्सको साचो हस्तान्तरण गरे ,महत्तोले सिरहामा र जनकपुरमा मन्दिर, मसानघाट निर्माण एवं अरु सामाजिक क्षेत्रमा सहयोग उपलब्ध गराएका छन् ।

सभासद गगन थापा, जुली महासेठ,जितेन्द्र सोनल महासेठ, र रामनरेश राय , प्रा.डा विश्वम्भर प्याकुरेल , भोगेन्द्र झा , गैर आवासीय प्रतिनिधि रतन झा , उषा शर्माले गैर आवासीय नेपालीले नेपालीलाई आफनो ठान्ने वातावरणको निर्माणप्रति गम्भीर हुनु जरुरी रहेको बताए ।

असोज २७ गतेका दिन जनकपुरको उद्योग वाणिज्य संघको हलमा भएको विशेष कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि महामहिम राष्ट्रपति डा. रामवरण यादवको आतिथ्यमा कार्यक्रम सञ्चालन भएको थियो । सो कार्यक्रममा नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका अध्यक्ष कुश कमार जोशी , जनकपुर उद्योग वाणिज्य संघका अध्यक्ष श्याम प्रसाद जोशी , सभासद् गणेश शाह ,भौतिक योजना तथा निर्माण मन्त्री विजय कुमार गच्छदार ,गैरआवासीय नेपाली संघका उपाध्यक्ष राम प्रताप थापा , गैरआवासीय नेपाली संघका अध्यक्ष डा.उपेन्द्र महत्तो गैरआवासीय संघका प्रवक्ता जगल भुर्तेल,नेपाली काग्रेसका सभासद गगन थापा , लगायतको प्रमुख उपस्थिती थियो साथै अन्य गैरआवासीय प्रतिनिधिहरुको ,स्थानीय व्यापारी , स्थानीय तथा राजधनीका पत्रकारहरुको समेत बाक्लो उपस्थिती थियो ।

त्यसै गरी क्यानडामा व्यवसाय गर्ने आदित्य झाले सरकारी विद्यालयका विद्यार्थीहरुलाई ३००० भन्दा बढि ल्यापटप दिने घोषणा गरेका छन् ,तीन सय डलरका दरले तीन हजार ल्यापटपको मूल्य करिब साढे ६ करोड भन्दा बढी पर्दछ । सो ल्यापटप साकेंतिक रुपमा प्रमुख अतिथि महामहिम राष्ट्रपति यादवलाई ,डा .उपेन्द्र महत्तोले प्रदान गरे ।

साथै संघले अन्र्तराष्ट्रिय विमानस्थलमा करिब ४० बटा ट्रली नागरिक तथा पर्यटन उड्डयन मन्त्रालयलाई हस्तान्तरण गरिने पहिलो योजना रहेको र सबै चरणमा गरि करिब १०० बटा ट्रली दिइने बताएइको छ तर सो कहिले प्रदान गर्ने भन्ने कुरा किटान गरिएको छैन ।

सोही कार्यक्मको क्रममा राष्ट्रपति यादवले राजनीतिक अस्थीरता अन्त्य गर्न आफुले प्रधानमन्त्री र अन्य राजनितिक दलहरु साग छलफल गर्ने र आर्थीक विकासको लागी पनि पहल गर्ने जानकारी दिनुभयो । त्यसै गरि संसारभर फैलिएका नेपाली साथीहरुलाई समन्वय गरेकोमा डा.महत्तोलाई विशेष धन्यवाद ज्ञापन गर्नु भयो र भन्नुभयो \”यो इतिहासको कालखण्डमा राष्ट्रको परिक्षा भइरहेको छ ।\”

त्यसैगरी एनआरएन अध्यक्ष महत्तोले \”विदेशमा बसेर व्यक्तिगत रुपमा समृद्धि एवं विकास भए पनि देश धन नभएसम्म विदेशमा नेपाली सम्मानित नहुने बताए , यसको लागी देश पनि समृद्ध हनुपर्ने कुरामा जोड दिएका थिए,सन् २००३ देखि यस संघको कार्यक्रम हदै आएको छ , यस पल्ट भिन्दै सोचका साथ यस क्षेत्रको विकासको लागी यहा कार्यक्रम गरिएको हो।\”

त्यसैगरि भौतिक योजना तथा निर्माण मन्त्री विजय कुमार गच्छदारले \”राजनैतिक द्धन्द्धको समयमा ध्वंस्त संचनाहरुको पुर्ननिर्माणमा सरकारले जोड दिएको ,एनआरएनले नेपालको विकासमा समग्र जानकारी दिएको र निश्चित रुपले यस संघले विकासमा सकि्रय भुमिका खेल्दै आएको\” बताए ।

कार्यक्रम संयोजक तथा एनआरएन उपाध्यक्ष राम प्रताप थापा देशका सबै क्षेत्रमा रुपान्तरणमा सहयोग आवश्यक भएको र विदेशमा बस्ने नेपालीहरुले सहयोग पुर्‍याउन तयार भएको बताए ।

कार्यक्ममा विभिन्न सत्रहरु सञ्चालन भएका थिए जसमा विभिन्न आर्थीक एवं सामाजीक रुपान्तरण एवं विकासका विषयहरुमा छलफलहरु भएका थिए । जसमा विभिन्न वक्ताहरुले आआफना विचारहरु राखेका थिए । यसै क्ममा अर्थशास्त्री विश्वम्भर प्याकुरेलले आफनो कार्यपत्र पेश गर्ने क्रममा राष्ट्रिय पुननिर्माण गरिदा आर्थीक पुननिर्माण पनि आवश्यक रहेको बताए ।

त्यसै गरि नेपाली काग्रेंसका सभासद गगन थापाले संरचना फेरेर राजनीतिमा आउदैमा नया नेपाल बन्न् नसक्ने र sense of global nepali citizenship and sense of community गैरआवासीय नेपालीहरुको लागी महत्वपर्ण कार्य रहेको र दोहोरो नागरिकता केवल राजनिति मात्र नभई यसलाई विशेष रुपमा कार्यान्वयन गरिनुपर्ने विषयमा जोड दिए र भने आफनो क्षेत्र, देश,गााउमा एउटा भएपनि विकास को काम गर्न आग्रह गरे । यसो गरेमा हरेक नेपालीहरु लाई प्रेरणा हुने र विकास सहज र सम्भव हुनेछ ।

कार्यक्रममा नेपाल उद्योग वाणिज्य संघका अध्यक्ष कुश कुमार जोशीले निजी क्षेत्र र व्यक्तिहरुलाई मूलधारमा ल्याउन पर्छ र बजेटले पब्लीक प्राइभेट पार्टनरशीप द्धन्द्धमा परेको हुनाले उद्यमीहरु कसरी आगाडि बढने भन्ने सोच रहेको र आर्थीक क्षेत्रमा पनि राजनितिक क्षेत्रमा झै आमूल परिर्वन हुनुपर्ने कुरामा जोड दिएका थिए ।

त्यसैगरी एमालेका सभासद श्रीमती जुली महत्तोले जनकपुरलाई धार्मीक पर्यटनको रुपमा स्थापना गर्न र विकास गर्नपर्ने करामा जोड दिनु भयो र भन्नु भयो अब यहाको दुर्दशा अन्त्य हुनुपर्दछ ।

त्यसैगरि ने.के.पा माओवादीका वर्षमान पुनले गैरआवासीय प्रतिनिधिहरुले राखेको शर्तमा आफु सहमत भएको र मैत्रीपुर्ण लगानीको वातावरण सिर्जना गर्न ,दोहोरो नागरिकता को विषयमा यो सरकार सकारात्मक रहेको र ऐनको लागी मस्यौदा समेत शुरु भएको बताउनुभयो ।

त्यसै गरि यस सत्रका प्रमुख अतिथि मा.स्थानीय विकास मन्त्री रामचन्द्र झाले क्याविनेटमा दोहोरो पर्ननागरिकताको विषयमा गहिरो छलफल भएको र यो सरकारको निति तथा कार्यक्रममा विधिवत् रुपमा समावेश भईसकेको जानकारी दिनुभयो ।

त्यसै गरी विज्ञान तथा प्रविधिमन्त्री गणेश शाहले मुलुकमा आर्थीक र विज्ञान प्रविधिको आन्दोलनकोखााचो भएको भन्दै यसको कार्यमा गैरआवासीय नेपालीको सहयोगको आवश्यकता रहेको बताए ।

कार्यक्मको अन्त्यमा एनआरएन आइसिसिका उपाध्यक्ष जापानका देवमान हिराचनले जनकपरवासीको सौर्हादताको लागी यहााका संघसंस्था ,प्रशासन आदिलाई धन्यवाद व्यक्त गर्दै भन्नभयो हामीले कसरी एकआपसमा सम्बन्ध बढाउने भन्ने कुरा यस सम्मेलनले सिकाएको छ ।

विरगञ्ज, नारायणी रंगशाला किक्रेट मैदान ,असोज २८, गतेका दिन गैरआवासीय नेपाली संघका अध्यक्ष डा. उपेन्द्र महत्तो ज्यको आमा स्व.फुलकमारी देवीको स्मृतीमा आयोजना विरगञ्जको नारायणी रगंशालाको कि्रकेट मैदानमा \”सिन्टेज एम.एम ट्रफी नेशनल टी२०\” प्रतियोगीता को फुलकमारी महत्तो ट्रष्टका संरक्षक रामआशिष महत्तोले दीप प्रज्वलन गरी उक्त खेलको उद्घाट्न गर्नुभयो । कार्यक्मको प्रमख आतिथ्य यवा तथा खेलकद मन्त्री माननीय गोपाल शाक्यले गर्नभएको थियो ।

सो खेलमा विराटनगर ,विरगञ्ज,भैरहवा,नेपालगञ्ज, बैतडी,काठमाडौं को सहभागीता रहेको छ , सो खेल अक्टोबर १४ देखि २५ सम्म चल्ने बताइएको छ ,प्रतियोगीताको फाइनल खेल २५ अक्टोबरमा खेलिनेछ । प््रातियोगितामा प्रथम पुरस्कार रु ५०,००० र ट्रफी र दोस्रो पुरस्कार रु २५,००० र ट्रफी ,म्यान अफ द म्याच हुनेलाई रु ३०००,म्यान अफ द सिरिज रु ५,००० प्रदान गरिने जानकारी दिइएको छ ।

कार्यक्रममा मन्त्री शाक्यले नेपालमा कि्रकेट खेलको विकास हदै गएको ,यसले खेलको विकास गर्नका साथै स्तरमा समेत विकास गर्ने ,गणस्तर खेलाडी जन्माउने आशा लिएको बताए । साथै नेपाल सरकार यतिबेला सबैभन्दा महत्वपर्ण सविंधान निर्माण गर्ने ,शान्तिसरक्षा कायम गर्ने रहेको र अहिले क्याबिनेट बाट रेण कमारी यादव ,स्थानीय विकास मन्त्री राम चन्द्र झा तथा शान्ति तथा पननिर्माण मन्त्रालयसाग मिलेर विद्रोही पक्ष साग र्वाता गर्न आव्हान गरिएको र जनतालाई तत्काल राहत दिन सरकारको ध्यान रहेको बताए ।

त्यसैगरी सोहि दिन एनआरएन अध्यक्ष महत्तोले विरगंज स्थीत रहेको कर्पोरेट विकास बैकको औपचारिक रुपमा उद्घाटन गरियो ।पछिल्ल् समयमा नेपालको आर्थीक विकासमा एनआरएन नेपालीहरुको लगानी बढाउने निति नेपाल सरकारले समेत लिएकोले यसले नेपालको आर्थीक विकासमा एनआरएन को महत्वपर्ण योगदानको कडीको रुपमा स्थापना भएको छ । सो बैकले बनेपामा पनि शाखा विस्तार गर्ने क्रममा रहेको छ ।बैकले महिला, बालबालिका ,जेष्ठय नागरिक सर्वसाधारण र व्यावसायी का लागी उच्च्ा व्याजदर र भिन्दै बचत योजना प्रस्तत गरेको छ ।

चितवन,सौराहा ,असोज २९ गते

चितवनको सौरहामा श्री खेमलाल हरिकला लामिछाने समाज कल्याण प्रतिष्ठानद्धारा आयोजित \”पद्यश्री साहित्य सम्म्ाान कार्यक्रम आयोजना गरिएको थियो । उक्त कार्यक्ममा साहित्यकार ध.च गोतामे,प्रतिष्ठानका संरक्षक जीवा लामिछाने , गैर आवासीय नेपाली संघका अध्यक्ष डा.उपेन्द्र महत्तो , एनआरएन आईसिसि उपाध्यक्ष राम प्रताप थापा ,सम्मानित व्यक्तित्व खण्डकाव्यका रचनाकार एवं भानभक्त पोखरेल लगायतका अन्य विशिष्ठ व्यक्तिहरुको आतिथ्य रहेको थियो ।

कार्यक्ममा खण्डकाव्यकार भानभक्त पोखरेललाई हिमवंत खण्डका लागी साहित्यकार ध.च गोतामेले रु ५०,००० र सम्म्ाानपत्र प्रदान गरि सम्मान गर्नभएको थयो । सम्मानित पोखरेलले यो कृति पौराणीक ,वैदिक कथा भएको ,विश्वका सबै मिथकिय कथालाई साथ लिइएको र आफले यस किसिमको कृति फेरी नलेखिन सक्ने बताउनभयो ।

कार्यक्ममा कृति माथी प्रकाश पार्दै कुमार प्रसाद कोइरालाले कृतिकार पोखरेलको ३ वटा खण्डकाव्य ,४ वटा कवितासंग्रह रहेको र यो सम्मानित कृति \”हिमवंत् खण्ड \” यो कृति प्राचीन दृष्टिकोणबाट लेखिएको छ तर यो अत्यन्त समसामयिक विचारलाई प्रेषित गर्ने र यो आजको राजनितिलाई समेत मेल खाने खण्डकाव्यको रुपमा रहेको बताए ।

त्यसैगरी स्थानीय साहित्यकार रामबाबु घिमिरेले नेपाली साहित्य पनि अन्र्तराष्ट्रिय स्तरमा पहिचान गराउन सफल रहेको बताए ।एनआरएनहरुले यसमा सहयोग गर्नपर्ने करामा जोड दिनभुयो ।

त्यसै गरि साहितयकार ,समालोचक डा.गोविन्द भट्टराईले नेपाली साहित्यमा डायस्पोरा पुरस्कारले ठलो योगदान दिएको र जीवा लामिछाने ज्यूको यस परस्कारले मोफसलको साहितयकारहरुको हौसला बढेको बताए ।

त्यसै गरि एनआरएन आइसिसि उपाध्यक्ष रामप्रताप थापाले नेपालमा साहित्यकारहरुको सम्म्ाानको प्रथा वृद्धि भएको र त्यसले कला ,साहित्यको जर्गेना गर्न सकेको र यो कार्यक्रम पनि त्यसै अनुरुप भएकोमा साहितयकार समेत रहनुभएका जीवा लामीछानेलाई धन्यवाद ज्ञापन गर्नुभयो ।

सो कार्यक्ममा एनआरएन श्रीमती रञ्जना उदासले \”हिन्द महासागर तटहरु नाप्दै ,आन्द्रका छालहरुमा डब्की लगाउदै प्रशान्तमा शान्तीमा वास वस्ने \” कविता वाचन गरी सुनाउनभएको थियो ।

त्यसैगरी एनआरएन संघका अध्यक्ष डा.उपेन्द्र महत्तोले सम्म्ाान गर्दा जिम्मेवारी अगाडि बढने र हौसला बढने, आज पढेलेखेको विद्धानहरुलाई बढि पढेलेखेको विद्धानको आवश्यकता रहेको कुरा बताउनुभयो । त्यस्तै देश धनी हुनलाई कला ,साहित्यको पनि विकास हुनुपर्ने कुरामा जोड दिनुभयो । कला साहित्यमा धनी भए जस्तै नेपाल गरीबकिो कारण पछाडी परेको र आफुहरुले साहित्य क्षेत्रमा पनि विकास गर्नका लागीपरेको बताए ।

कार्यक्रमका प्रमख अतिथि डा.ध.च गोतामेले अहिले सम्म दुईजनाले यो परस्कार पाएका छन् र यो एउटा लेखकमा,कविमा हुनुपर्ने मानवतावाद ,शिष्टता,कल्पनात्मक विचार हो साथै यस्तो समयमा एउटा महाकाव्यलाई सम्मान गर्नु ठलो कुरा हो । साहित्यमा छन्द ,महाकाव्यलाई यसको समय गयो भनेर त्यसलाई मेटाउन नहुने र मोफसलको साहित्यलाई पनि कदर गर्नुपर्छ र त्यो प्रतिष्ठानले पनि कदगरेको पाइएको बताए ।

कार्यक्रमको अन्त्यमा सस्ंथाका संरक्षक जीवा लामेछानेले पद्यमपुरको वस्ती विस्थापीत भएपछि त्यो वस्ती पद्यमपुरको नाममा यो पुरस्कार स्थापना गरेको जानकारी दिएका थिए । यो सस्ंथा मोफसलका साहित्यकारहरुको हौसला ,उत्साहको लागी स्थापना गरेको र अर्को वर्ष यो पुरस्कारको राशी १ लाख १ रुपैंया बनाउने निर्णय भएको बताउनुभयो र र कार्यक्रम समापन भएको जानकारी दिनुभएको थियो ।

Read Full Entry

खाडी क्षेत्रका पत्रकारहरु र नेपाल पत्रकार महासघका पदाधिकारीहरु विच छलफल

ऋचा शर्मा तिवारी / नया नेपाल अनलाइन डट कम संवाददाता
कार्त्तीक ४ गते ,काठमाण्डौं

नेपाल पत्रकार महासघका अध्यक्ष धमेन्द्र झा, महासचिव पोषण के.सी लगायतका अन्य पदाधिकारीहरु साग महासंघको केन्द्रीय कार्यालय सिनामंगलमा खाडी क्षेत्रमा कार्यरत नेपाली पत्रकारहरु तथा पत्रकारिताको अवस्था र चुनौतीको बारेमा छलफल भएको थियो ।

छलफलमा नेपाल पत्रकार महासघका अध्यक्ष धमेन्द्र झा, महासचिव पोषण के.सी लगायतका पदाधिकारीहरु र युएई बाट आएका नेपाल दुबई डट कम का महानिर्देशक तथा पत्रकार दामोदर नेपाल, नेपाल पत्रकार महासंघका दुवई संपर्क शाखाका महासचिव जेपी सापकोटा र कतारबाट सञ्चालित नाया नेपाल अनलाइन डट कमका नेपाल संवाददाता ऋचा शर्मा तिवारी सहभागि हुनुहुन्थ्यो ।

सो कार्यक्रममा कतारमा कार्यरत नेपाल कतार पत्रकार संघलाई सम्र्पक शाखाको रुपमा ईजाजत दिनका लागि गरिएको प्रस्तावित विषयमा समेत चर्चा गरिएको थियो । सोहि क्रममा अध्यक्ष झाले सम्र्पक शाखा खोल्नको लागि दिइएको प्रस्तावना पत्रमा माग गरिएका कागजातहरु नियम प्रक्रियाहरु पुरा गरेर आएमा सहज रुपमा कतारमा स्थापित नेपाल कतार पत्रकार संघलाई सम्र्पक शाखाको संबन्धन दिन सकिने कुरा उपस्थित सहभागिहरुलाई बताउनु भयो । यस सम्वन्धमा नेपाल कतार पत्रकार संघले आवश्यक सम्पुर्ण कागजातको तयारी गरिरहेको पनि जानकारी दिएको छ ।

स्मरण रहोस, नेपाल कतार पत्रकार संघ सन् २००६ मा भएको हो ।

त्यसैगरि अध्यक्ष झाले पत्रकार कल्याण कोषमा अहिले रु १९ लाख रकम भएको र अझ त्यसमा केहि रकम आफनो कार्य क्षेत्रबाट सहयोग गर्नका लागी सत्रकार साथीहरुलाई अनुरोध गर्नुभएको छ ।

उहांले हालको नियमावलीको केही दफाहरुमा संसोधन गरेर विदेशमा कार्यरत नेपाली पत्रकारहरुलाई पे्रस पास दिने व्यवस्था गर्न केहि समय लाग्ने कुरा पनि सोही भेटघाटको अवसरमा बताउनुभयो ।

Read Full Entry

संविधानसभाका उम्मेदवारद्धारा १० बषिर्या बालिका बलात्कृत

लोग्सरी कुवँर, कैलाली/असोज २६ ।

संविधानसभाका उम्मेदवार दर्ुगा प्रसाद सुवेदीले १० वषिर्या बालिकालाई बलात्कार गरेको आरोपमा प्रहरीले आईतबार उनलाई पक्राउ गरेको छ ।
यौन पिपाशु सुवेदी संविधान सभाको निर्वाचनमा नेपाल सुकुम्वासी पार्टर्ीी तर्फाट कैलालीको क्षेत्र नं. ४ बाट उम्मेदवार बनेका थिए । उनले सा"डेपानी गाविस-८ दिपनगरकी मनसरी -नाम परिवर्तन) लाई जर्वजस्ती तानेर शुक्रबार बेलुकी सात बजेको समयमा सोही ठाउ"को एक गोरु गोठमा लगि बलात्कार गर्दै गरेको अवस्थामा स्थानिय केहि व्यक्तिहरुले रंगेहात पक्राउ गरेका हुन् ।

बलात्कारी सुवेदीलाई यूवाहरुले समातेर शनिबार्रर् इलाका प्रहरी कार्यालय सुख्खड पुर्‍याए पनि प्रहरीले उनलाई शनिबारनै छोडेको बताईएको छ । बालिकाले आफुलाई बलात्कार गरेको होईन भन्ने बयान दिएपछि शनिबार सुवेदीलाई छोडेको र फेरी बालिकाले आईतबार गाउ"लेहरु सामु आफुलाई दर्ुगाप्रसादले बलात्कार गरेको हो भनेपछि फेरी पक्राउ गरेकोर् इलाका प्रहरी सुख्खडले जनाएको छ । प्रहरीले आज बालिका मनसरीलाई मेडिकल चेकजा"चका लागि अस्पताल पठाउने जानकारी दिएको छ ।
स्मरणरहोस् जर्वजस्ती करणी -बलात्कार) भएको पत्ता लागेपछि घटना को २४ घण्टाभित्रै मेडिकल चेकजा"च नगराएको खण्डमा सहि रिपोर्ट आउन कठिनाई हुने चिकित्सकहरुको भनाई छ । तर एउटी १० बषिर्या अबोध बालिका बलात्कृत भएको घटना प्रहरी सामु आईसक्दा पनि मेडिकल चेकजा"च नगराएर उल्टै अबोध बालिकासंग बयानमात्र लिईरहनु कति उपयुक्त हुन्छ - सोचनिय विषय बनेको हुन्छ ।
घटना र्सार्वजनिक भईसकेको अवस्थामा पनि बालिकाको तुरुन्त मेडिकल चेकजा"च नगराएर प्रहरीले ढाकछोप गर्न खोजिरहेको आरोप स्थानियवासिन्दाहरुको छ । यदी बलात्कार भएको पुष्टी भएमा अथवा बलात्कारको प्रयासमात्र भएको भएपनि यौनपिपाशु सुवेदीलाई हदैसम्मको रवाही हुनुपर्ने माग महिला अधिकारकर्मीहरुको रहेको छ ।

Read Full Entry

निरन्तर लागिरहेछ महिलाहरुलार्इ बोक्सीको आरोप

धनुष्ाा/असोज २७ ।
धनुष्ााको घोडघास गाविसको गंगुलीमा एक महिलालार्इ बोक्सीको आरोपमा स्थानीय केही व्यत्तmिहरुले चरम यातना दिएका छन्‍ ।निमोनियाका कारण्ा स्थानीय गान्धी भmाकी छोरीको म ृत्यु भएपछि गुलावदेवी भmा लार्इ बोक्सीको आरोपमा यातना दिइएका हुन्‍ । म ृतक बालिकालार्इ गुलावदेवीको काखमा राखेर जिवित पार्न दवाव दिदै स्थानिय काजिकान्त भmा, सन्तोष्ा भmा, गान्धि भmा र रन्जित भmाले विष्टा खुवाउदै कुटपीट गरेको हाम्रा सहकर्मीले जनाएका छन्‍ । पीडितलार्इ अहिले ओरेकको सेफ हाउसमा राखिएको छ ।कुटपिटमा संलग्न मध्ये काजीकान्त, गान्धी र रंजितलार्इ भने प्रहरीले पत्रmेको छ ।प्रमुख जिल्ला अधिकार रामशरण्ा चिमोरियाले यो गम्भीर प्रक ृतिको अपराध भएकाले दोष्ाीहरुलार्इ सार्वजनिक मुद्दा चलाइने बताउनु भएको छ । Read Full Entry

गर्भवती अवस्थामा स्मरण शक्तिमा कमी नआउने अनुसन्धानको निष्कर्ष

गर्भवति अवस्थामा स्मरण शक्तिमा ह्रास आउछ भन्ने विश्व्ाास अझैपनी धेरै महिलाहरुमा रहेको पाइन्छ । नेपाल जस्ता कम विकशित मुलुकहरुमा मात्र होइन युरोपका धेरै सम्पन्न देशहरुमा पनि यस्तो धारणा लामो समयदेखी रहदै आएको छ । र्
गर्भवति महिलाहरुले पनि आफ्नो स्मरण शक्तिमा कमी आएको महसुुस गर्ने गरेको बताउँदै आएका छन् ।
तर हालसालै अष्ट्रेलियाको एक विश्वविद्यालय नेशनल युनिभर्सिटीको मानसिक अनुसन्धान विभागले गरेको अध्ययनले यो धारणा पर्ूण्ात गलत भएको ठहर गरेको छ ।

विभागले सन् १९९९, २००३, र २००७ मा ३ पटक सम्मगरी २ हजार ५ सय महिलाहरुमा गरेको अध्ययनले यस्तो देखाएको हो
सन १९९९ मा २० देखी २४ बर्षसम्मका महिलाहरुमा पहिलो पटक यस्तो अध्ययन गरिएको थियो ।
पहिलो पटक अध्यन गरिएका महिलाहरुमध्ये २००३ मा गर्भवति भएका ७६ जना महिलाहरुको स्मरण शक्तिमा गर्भवति हुदा र नहुदामा कुनै अन्तर नभएको अध्ययनले देखाएको छ ।
यस्तै उनिहरुमध्ये २००७मा दोश्रो पटक गर्भवति हुनेहरुमा पनि स्मरण शक्तिमा खासै परिवर्तन नआएको पाइयो ।
अनुसन्धान टोलीकी प्रमुख तथा विश्वविद्यालयमा मानसिक विभागकी प्राध्यापक हेलेन क्रिष्टीनाले भन्दा गर्भवति अवस्थामा महिलाहरुमा सामान्य अवस्था भन्दा काम गर्नै जोश र जागर अझ बढि हुने पाइएको बतानुहुन्छ । र्
गर्भवति अवस्थामा धेरैले महिलाहरुलाई कमजोर रुपमा लिने गरेको हुदा महिलाहरु स्वयँमा पनि यस्तो भ्रम भएको उहाँको भनाइ छ ।
-अनुवादक, सुमन भट्टर्राई /बिबिसी अनलाइन

Read Full Entry

Most boring Dashain

Though a lot of friends wished for Dashain, it was the most boring Dashain I ever had. I was very excited to celebrate Dashain this year because my office had given us four days holidays and the last day was Saturday, again holiday. I was planning to celebrate it with lots of fun but unfortunately it became the most boring Dashain. The reason is that we had SUTAK at home and in my Maiti too we didn't celebrate Dashain because my grandmother expired just three months back. My sister, Ramkala, also had JUTHO at home.

We just had a lots of food especially a variety of meat items and drinks. Being a Buhari, I had to handle the Kitchen therefore I remained busy cooking and serving the family members.
Though some of my relatives had also called for lunch, I was not interested so I didn't join them. Rather I went to maiti and met my grandfather who was ill and had talk with father and family members. Read Full Entry

मुलुकमा गणतन्त्र आए पनि बोक्सा-बोक्सीको आरोपमा ज्यान गयो

असोज २५ गते/बोक्सा-बोक्सीको आरोपमा गाउँलेहरुले कञ्चनपुरमा शुक्रबार एक दम्पत्तिलाई कुटपीट गर्दा श्रीमान्को मृत्यु भएको छ ।
बोक्साको आरोपमा गाउँलेको कुटपिटबाट कञ्चनपुरको श्रीपूर गाविस वडा नं. १ का ४५ वर्षा कालीराम चौधरीको घटनास्थलमै मृत्यु भएको हो ।
बोक्सीको आरोपमा श्रीमति गुलावी चौधरीलाई पनि गाउँलेहरुले कुटपिट गरेका छन् । गम्भीर घाइते हुनुभएकी उहाँको उपचार भइरहेको छ ।
चौधरी दम्पत्तीमाथि कुटपिटमा संलग्न भएका ७ जना गाउँलेलाई प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएको छ ।
घटनाको बारेमा बुझ्न स्थानीय प्रशासन शनिबारसम्म घटनास्थल पुगेको छैन ।
मानवअधिकारका क्षेत्रमा काम गर्ने संघसंस्थाहरुले पनि घटनाको बारेमा अहिलेसम्म कुनै चासो नलिएको पीडितको आफन्तको भनाइ छ । Read Full Entry

महिलाका कुरा ः बढि पिडित हुने वर्ग,दोहोरो मारमा महिला

नेपालका न्यायलयहरु भ्रष्ट भएको कारण आज देशका कतिपय जनताहरुले पीडा सहन वाध्य छन् । न्याय पाउनाका खातिर मानिसहरुले अनावश्यक कष्ट भोगीरहेको तथ्यहरु स्वीकारेका छन् सेवाग्राहीहरुले । आज आएर अदालत र वकिल भने पछि मानिसहरुमा अविश्वास र भ्रम पैदा हाुदै गएको पाइएको छ । एउटा मुद्दाको निम्ति सेवाग्राहीहरुले तोकिएको भन्दा अनावश्यक रुपमा आर्थीक भार सहिरहेका छन् भने अर्को तिर न्याय कहिले पाउने भने कनै टंुगो भने हुन्न । त्यसैले न्याय पाउनका लागी समय सीमा कति छ त केहि लेखाजोखा भने छैन त ?

त्यसो त अदालतमा फााटवाला देखि वकिल र न्यायधिशहरु सवै नै आर्थीक हिनामिना एवं घुसखाने प्रवृत्ती साग जोडिएका हुन्छन् भन्ने कुरा हिजोका दिनहरुमा नै सञ्चारमाध्यमबाट नै प्रमाणित भएको छ नत्र सर्वोच्च्ा अदालत जस्तो देशको ठलो न्यायलयमा सिडि प्रकरण हुने थिएनन् । त्यसैले भनिन्छ वकिलले कालोलाई सेतो र सेतोलाई कालो बनाउन सक्छ सजिलो साग । पत्यार नलाग्न सक्ला तर पनि अनुसन्धान गर्न सकिन्छ.। अदालतका वाहिरी ढोका देखि भित्री फााटवालाको भ्fmयाल् सम्म घुसको गन्ध आइनैरहेको हुन्छ । कुनै एउटा सेवाग्राहीको फौजदारी वा दिवानी मुद्दा छ भने त्यो मुद्दाको शरुवात्का क्रममा र्दता गर्ने , कागजातहरुको नक्कल फोटोकपि लिने देखि लिएर त्यो मुद्दा प्रतिवादीको घर पठाउने क्रम बाट नै रकम असुली एवं घुसको प्रचलन शुरु हुन्छ मुद्दाको किनारा नलागेसम्म्ा को प्रचलन हो य।े । तर मुद्दा कहिले किनारा लाग्छ भने एकिन हुन्न । चाहे त्यो सर्वोच्च ,पुनरावेदन, जिल्ल्ाा अदालतमा नै किन नहोस् । यसरी यदि आफुले -काम छिटो गराउनका लागी गर्ने आर्थीक सहयोग फााटवालाको भाषामा) गरेको खण्डमा भने कामहरु फटाफुट हुन्छ नत्र त्यो काम महिनौ ,हप्तौ लाग्ने वा हराएको , खोज्दै छौ फाइल आएको छैन भन्ने जस्ता नाटकिय स्वरहरु पनि सुन्न पाइन्छन् । अनि कसरी हामीले सोच्न सक्छौ त न्यायलयले न्याय दिन्छ भनेर अनी भन्न मनलाग्छ न्यायलय त जनतालाई कंगालपति बनाउने एउटा ठलो भाडो हो , यो त्यो जुवा हो जीवनको जसले एउटाको जीवन बर्बाद गरेर अर्कोलाई न्याय दिन्छ । अनि त्यस्तो न्यायको के मतलब भयो ,कति सास्ती खेप्न पर्छ न्याय पाउनका लागी ,के त्यसो हो भने गरिबले भने न्याय नै नपाउने त ,न्यायका लागी लडदा ठोकिन्छ , पछारिन्छ , के के हुन्छ लामो समय लाग्छ भनेर हतोत्साहि हुन भने हदैन् ,त्यसो हाुदा विपक्षीले कमजोर ठान्छ । यस्तो अवस्थामा मानिसहरुले न्याय पाउनका सट्टा न्याय गुमाउन पनि सक्छन् जुन कुरा होस् गर्नुपर्दछ । यसो हेर्दा यहाका अदालतहरुमा यहाा त वकिल , न्यायधिश , फााटवालाको मिलोमत्तोमा ठलो भ्रष्टाचार मौलाउदै आएको देखिएको छ ।
उदहरण जस्तै ः अस्ती भर्खर एकजना वरिष्ठ वकिलले अधिकाश न्यायलयहरुले भ्रष्टाचारीहरुलाई प्र्रश्रेय दिएको वा अग्रसर गराएको भन्ने आशय व्यक्त गर्नुभएको थियो वास्तवमा त्यो सहि थियो तर उहृााको यो सत्य वकिलहरुले नै मान्न्ा तयार भएनन् ,उहाालाई यस्तै आशय प्रकट गरेको सम्बन्धमा छ महिना वार र वेञ्चमा समेत बकालत गर्न समेत निषेध गरेको भनिएतापनि आखीर भ्रष्टाचार भएको कुरा सत्य नै भएकोले , उहााले प्रकट गरेका विचारहरुले सहमती पाएका हुन सक्ने का कारण नै उहााले फेरी बकालत गर्न पाउने हुनु भयो ।

महिलाका कुरा ः बढि पिडित हुने वर्ग,दोहोरो मारमा महिला

यदि तपााइ महिला हो भने त झन् मुश्किल पर्छ न्याय पाउनका लागी । महिलाहरुमा वाहिरी ज्ञान कम हुन्छ , अभ्स्ता अदालतको प्रकियाहरु सम्बन्धी ज्ञान भने हुनु आवश्यक छ नत्र महिलाहरुलाई जे भने पनि पत्याउने भनेर अनेक जालसाजी गर्न सक्छन् त्यहााका चल्तापुर्जा कर्मचारीहरुले । त्यसबेलाका हरेक क्षणहरु निल्नु न ओकल्नुको हन्छ । महिलाहरु माथी धेरै लाञ्छाना लाग्ने सम्भावनाहरु ब्ाढछ् अनि त्यो महिलाको सामाजीक , निजि जीवनमा एकप्रकारको त्रास फैलिरहेको हुन्छ , कसले के भन्ला , के र्गला ,आदि आदि । नचाहिने कुरामा फसाएर चरित्र हत्या गर्न समेत विपक्षीहरु प्ाछि पदैनन् । त्यसै एकअर्का कसको के दोष देखाउन सकिन्छ भनेर चियोचर्चो गरेर बसेका पनि हुन्छन् । यो समय महिलाको लागी ज्यादै कष्टप्रद रहन्छ । उसको सामाजीक र निजि जीवन नै तहसनहस गर्न तत्पर रहन्छन् ,त्यसबेला अनेक लाञ्छानाहरु सुन्न्ा तयार हुनुपर्छ । त्यसैले आजका हरेक महिलाहरुले यदि कानुनी प्रकि्रयामा अल्झेको छ भने कानुन सम्बन्धी ज्ञान त ज्यादै नै आवश्यक ठानिन्छ ,जसले एउटा महिला ठगिन बाट बच्न सफल हुन्छ र आफु खरो तरिकाले मैदानमा भिडनु पर्दछ न्याय पाउनका लागी । भनिन्छ वकिलहरुबाट नै कति महिलाहरु शोषणमा परेका हुन्छन् । समय सममा दक्षिणा दिनु पर्ने उनीहरु हामीलाई न्याय दिलाउने देवता हुन कि भने जस्तो गरेर । हरेक समय उनीहरुलाई चित्त बुझाएर राख्न पर्ने देवतालाई झैं । त्यसो त अदालतमा बोल्नका लागी पनि होशीयार हुनु पर्ने रे Û फााटवालाहरु साग कसरी वोल्ने , वकिलहरु साग कसरी नापतौल गरेर वोल्ने , न्यायधिश समक्ष पेश हादा कसरी बोल्ने आदी आदी । महिलाहरुलाई कतिपय वकिलहरुले पनि ब्लाकमेल गरिरहेका समेत सुन्नमा आएको छ । त्यसैले महिलाहरुले अदालती काम कार्वाही तर्फ ज्यादै संवेदनशील हुनु जरुरी छ आजको समयमा ।यतिका समय सम्म कसैले यो विषय नउठाएको तर उहाा एकजनाले मात्र यो विषय उठाउनका मतलब के थियो त ?के ती सबै वकिलहरुले पनि त्याहि कोटामा प्रश्रय पाइरहेका थिए त ?हुन त वकिलहरु आफै नै काम छिटो होस् भन्दै घुस खवाउन सहयोग गरिरहेका पनि छन् । त्यसैले के त न्याय पाउन आफु पनि आर्थीक हिसाबले बलियो र घुस खवाउन सक्ने दरो मुटुको हुनु आवश्यक छ त ?के आफु घुसखोर विराधी हो भने न्यायलयमा नै नजाने त ?के यस समस्याको समाधान छ त ?के यो समस्या न्यायलयकबाट निर्मुल हन्छ त ?के अब सबैले सहज रुपमा न्याय पाउाछन् त ?प्रश्न अनुत्तरित तर उत्तर जटिल छ । यो विषय सोचनिय र वहस योग्य छ ।

ऋचा शर्मा तिवारी

Read Full Entry

बिजय दशमी २०६५ को धेरै धेरै शुभकामना । दसैंलाई अझै रमाइलो बनाउन निर्दोश खसी बोका नकाते कसो होला ?

मैले को WWJ को अफिस मा एउटा पोस्तर देखेको थिए मैन्बत्ती भएको त्यो पोस्तरमा लेखेको थियो, अरु लाई उज्यालो दिन आफु जल्नु पर्छ रे यहाँ त्यो पोस्तर को सम्झना गर्दै आफ्नै एउटा फोटोग्राफएे पोस्ट गर्दै छु । Read Full Entry

उमन्स बार्इकर्स च्याम्पियन्स रोज्लीन राणा

असोज 18 गते/काठमाण्डौं ।
नेपाल अटो मोबाईल स्पोर्टस एसोसियसन -नासा) ले शनिबार पहिलो पटक 'उमन्स बार्इकर्स च्याम्पियन्सीप र्‍याली' गरेको छ ।
च्याम्पियन्सीप र्‍याली' उपाधि कुसुन्तिकी रोज्लीन राणाले जितेकी छन् ।
दशरथ रंगशालाबाट शनिबार बिहान सुरु भएको र्‍याली महाराजगञ्ज, गौशाला, कोटेश्वर, ठिमी, पाटन, थापाथली, त्रिपुरेश्वर कलंकी हुँदै मातातिर्थ पुग्दा ३६ दशमलब ६ किलोमिटरको दुरी पार गरेर राणाले उपाधि जितेकी हुन् ।
जितसंगै उनले ट्रफि र १५ हजार रुपैया" नगद पुरस्कार पाइन् ।
यसैगरी, स्वयम्भुकी रचना लामा दोस्रो रिचा श्रेष्ठ तेस्रो भएकी छन्
प्रतियोगितामा ३० जनाले सहभागिता रहेको थियो तर २५ जनाले मात्र र्‍याली पुरा गरेका थिए ।
निर्धारित दुरी ९० मिनेटको निश्चित समय भित्र पुरा गर्नुपर्ने समय तोकिएको थियो । Read Full Entry

वादी महिलालाई देशको परिवर्तन महसुस भएन

कैलालीको मुडा बस्तीकी रोजी नेपालीले दलित भित्रको पनि वादी समुदायमा जन्मिएकै कारण अहिले नै विद्यालयमा समेत जातीय भेदभाव सहनु परेको छ ।
उनी कैलाली कट्टीपुर स्कूलमा कक्षा ५ मा पढ्छिन तर तथा कथित ठूला जातकाले उनीहरुलाई हेप्ने, नराम्रो व्यवहार गर्ने गरेको उनको भनाइछ ।
किन त्यसो गरेको होला भन्ने प्रश्न सकिन नपाउँदै उनी भन्छिन् 'ठूलो जात भए पछि हामी वादीले जे पनि गरिहाल्छन् नि' ! ठूलो जात भएकै कारण आफूहरुलाई भेदभाव गरेको हो भन्ने १० वर्षी रोजीको कलिलो दिमागमा परेको छ ।
रोजी त उदाहरण मात्र हुन्, वादी समुदायको परम्परागत काम अहिले चल्दैन र वादी महिलाहरु देहव्यापार गर्न बाध्य छन् । उनीहरुको बस्तीसम्म पुगेर हर्ने र उनीहरुको विवशता सुन्ने हो भने कोही कहाँ छ र परिवर्तन भन्ने जो कोहीलाई पनि लाग्छ ।
नयाँ बनेको सरकारले पनि वादी समुदाय भनेर केही सम्बोधन नगरेपछि उनीहरु अहिले चिन्तित र आक्रोशित समेत भएका छन् ।
आफूलाई परिवर्तनकारी भन्ने अहिलेको सरकारले समेत चालु आर्थिक वर्षो बजेटमा बादी समुदायको बारेमा केही उल्लेख गरेको छैन ।

यस बारेमा वादी महिला अधिकारकर्मी उमा वादीले भन्नुभयो, आफूहरु दलित भित्रको पनि दलित भनेर सरकारले बेवास्ता गर्‍यो' । सरकारले दलित समुदाय भनेर बजेटमा उल्लेख गरे पनि वादी समुदाय भनेर छुट्टयाएको छैन । त्यसो त सरकारले वादी समुदायको मागको बारेमा अध्ययन गर्न एक कार्यदल गठन गरेको थियो । २ महिनाको समय दिएर उनीहरुको बारेमा अध्ययन गर्न भनेको ८ महिना पुगिसके पनि अहिलेसम्म सरकारलाई विस्तृत प्रतिवेदन समेत बुझाएको छैन । समिति वा कार्यदल बनाउने अनि त्यसको प्रतिवेदन नबुझाउने वा बुझाइ हाले पनि कार्यान्वयन गर्ने प्रवत्तिले वादी समुदाय पनि चिन्तित बनेका छन् । उनीहरुले अहिले पनि परिवर्तनको महसुस गर्न नपाएको सहजै अनुमान गर्न सकिन्छ । कैलालीबाट फर्किएपछि लक्ष्मी बस्नेत

Read Full Entry